Gmina wiejska Damasławek
Wójt - Cyprian Wieczorek
Urząd Gminy Damasławek
ul. Rynek 8
62-110 Damasławek
tel. 67 261 36 11
fax 67 261 36 27
sekretariat@damaslawek.nowoczesnagmina.pl
www.gminadamaslawek.pl
Gmina Damasławek położona jest we wschodniej części Powiatu Wągrowieckiego, przy granicy województwa wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego. Posiada charakter rolniczy, gleby dobrej jakości, w związku z tym gminę charakteryzuje wysoka kultura rolna i towarowość produkcji. W skład gminy wchodzi 18 sołectw, które zamieszkuje ok. 5500 osób. Krajobraz kształtowany jest przez pola uprawne. Tereny gminy zasiedlano już w kulturze łużyckiej, o czym świadczą osady w Kozielsku i Smuszewie, położone w bliskim sąsiedztwie jezior. Początki samego Damasławka sięgają XIII w. a tradycja łączy je z rycerzem zwanym Domasławem.
Do największych skupisk zieleni należą zabytkowe parki z których siedem (Damasławek, Smuszewo, Kopanina, Starężyn, Kołybki, Stępuchowo i Niemczyn) wpisanych jest do rejestru zabytków, a parki w Dąbrowie i Mokronosach objęte są ochroną konserwatorską. W niektórych znajdują się dwory lub ich pozostałości.
Na terenie gminy znajdują się trzy obiekty sakralne:
- zespół kościoła parafialnego pw. św. Stanisława BM w Damasławku, w skład którego wchodzi kościół rzymsko-katolicki (1914–1922), plebania oraz park krajobrazowy,
- zespół kościoła parafialnego pw. św. Józefa w Kozielsku, w skład którego wchodzi kościół rzymsko-katolicki (1874 r.), plebania oraz dom parafialny,
- kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Niemczynie (1897 r.).
Na damasławskim rynku w 1986 r. wzniesiono pomnik ku czci Poległych i Pomordowanych w II wojnie światowej. Z kolei w Międzylesiu w 1997 r. odsłonięto pomnik i tablicę poświęcone Stanisławowi Mikołajczykowi, który niegdyś mieszkał w tej wsi. Stanisław Mikołajczyk w latach 1940–1943 był wiceministrem rządu RP, ministrem spraw wewnętrznych, a w latach 1943–1944 piastował urząd premiera RP na uchodźctwie w Anglii.
Damasławek pełni rolę ośrodka gminnego i skupia przede wszystkim funkcje usługowe, produkcyjne i mieszkaniowe. Wokół Jeziora Stępuchowskiego została stworzona baza agroturystyczna. W Kozielsku funkcjonuje kąpielisko gminne, które posiada zaplecze socjalno-sanitarne, pole namiotowe oraz boiska sportowe.
Ciekawe miejsca
Damasławek – kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika. Jednonawowy, z czworoboczną wieżą, konsekrowany w 1923 r. z rokokowym ołtarzem głównym, a także z balustradą również z fragmentami w stylu rokokowym.
Kołybki – pałac z 1882 r. zbudowany dla Władysława Moszczyńskiego, od 1905 r. własność Skoroszewskich. Budynek ma formę kostiumu francuskiego. Parterowy z piętrową przybudówką przykryty jest dachem mansardowym z belwederem. Zespół folwarczny usytuowany z boku, połączony był kompozycyjnie z pałacem aleją dębową. Obecnie na miejscu dawnych zabudowań folwarcznych wzniesiono nowe budynki. Pałac otacza piękny, duży i bardzo zadbany park z pierwszej połowy XIX w.
Kozielsko – kościół pw. św. Józefa, neogotycki, wybudowany w latach 1869–1874 z polichromiami Wiktora Gosienieckiego z 1937 r.
Międzylesie – wieś, w której przed wojną mieszkał Stanisław Mikołajczyk – premier Rzeczpospolitej Polskiej na Uchodźstwie. We wsi znajduje się pomnik i tablica poświęcona Stanisławowi Mikołajczykowi, odsłonięta w 1997 r.
Niemczyn – kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny wzniesiony w 1897 r.
Smuszewo – pałac z drugiej połowy XIX w. otoczony parkiem krajobrazowym, w którego drzewostanie najliczniej występuje: jesion wyniosły oraz kasztanowiec.
Stępuchowo – pałac położony nad Jeziorem Stępuchowskim. Pałac wzniesiony w latach 1860–1870 dla Władysława Moszczeńskiego, reprezentujący typ willi neorenesansowej otoczonej rozległym parkiem.
fot. Zbigniew Paulus i Przemysław Kucharski (zdjęcia lotnicze)